Niemand zit op een politie-inval in zijn woning te wachten. Het levert naast veel bekijks van de buren, ook materiële schade op. Dit omdat de politie vanwege het verrassingseffect de woning zonder te kloppen of aan te bellen binnenvalt. Wij zien in onze praktijk met enige regelmaat dat verhuurders geconfronteerd worden met schade aan hun pand die is veroorzaakt door een politie-inval bij één van hun huurders. Deze schade bestaat dan bijvoorbeeld uit een kapotte deur of deurkozijn. Voor de verhuurder is het natuurlijk van belang om te weten op wie zij deze schade kan verhalen. Is dat de huurder, de politie of een andere partij? In deze blog beantwoorden wij deze vraag.
In rechterlijke uitspraken wordt er een onderscheid gemaakt tussen rechtmatig en onrechtmatig overheidsoptreden. Een voorbeeld van een rechtmatige politie-inval is wanneer de politie is binnengetreden om van een vuurwapengevaarlijke verdachte aan te houden. Indien deze verdachte ook daadwerkelijk in de woning aanwezig blijkt te zijn, dan kan gesproken worden van een rechtmatige binnentreding. Een voorbeeld van onrechtmatig overheidsoptreden is als de politie een inval doet in de verkeerde woning of bij de verkeerde verdachte.
Aanspreken politie/Staat?
Vaak wordt gedacht dat bij een rechtmatige politie-inval de verhuurder de schade niet kan verhalen op de politie of de Staat. Dit kan echter worden genuanceerd. Uit vaste rechtspraak van de Hoge Raad volgt namelijk dat het enkele feit dat een politie-inval volgens de juiste regels van het Wetboek van Strafvordering is gegaan, er niet aan in de wegstaat dat het toebrengen van die schade onrechtmatig kan zijn. Volgens de Hoge Raad is het uitgangspunt dat schade die bij rechtmatig overheidsoptreden is veroorzaakt aan zaken van een ander dan de verdachte, niet tot het normale maatschappelijke risico of het normale bedrijfsrisico van de verhuurder behoort. Het gelijkheidsbeginsel brengt namelijk mee dat de gevolgen van een dergelijke overheidshandeling of overheidsbesluit gelijkelijk over de gemeenschap verdeeld moeten worden. Op grond daarvan is de Staat in beginsel gehouden de door verhuurder geleden zaakschade te vergoeden (HR 30 maart 2001, ECLI:NL:HR:2001:AB0801, NJ 2003/615 (Staat/Lavrijsen); HR 27 oktober 2017, ECLI:NL:2017:2789, NJ 2018/179.).
Aanspreken huurder?
In dit verband rijst ook de vraag of de verhuurder de schade op de huurder kan verhalen. De huurder is ten opzichte van de verhuurder op grond van de wet aansprakelijk voor gedragingen van derden die met zijn goedvinden de woning gebruiken of zich met zijn goedvinden daarin bevinden. Bij een politie-inval is geen sprake van dergelijk ‘goedvinden’ van de huurder.
Indien er schade aan de woning ontstaat, wordt op grond van de wet vermoed dat de schade is ontstaan als gevolg van het toerekenbare tekortschieten door de huurder. Dit vermoeden geldt alleen niet voor brandschade of schade aan de buitenzijde van de woning, waaronder schade aan de voordeur en het deurkozijn. De verhuurder moet dan bewijzen dat de schade is ontstaan door een toerekenbaar tekortschieten van de huurder. De enkele verdenking van het plegen van een strafbaar feit kan niet als zodanig worden beschouwd als een tekortkoming in de nakoming van de huurovereenkomst. Als de huurder daadwerkelijk strafrechtelijk wordt vervolgd, dan zal er wel sprake zijn van een toerekenbare tekortkoming omdat de politie-inval de schuld is van de huurder.
Huurder of de Staat?
De verhuurder zal dus per situatie een afweging moeten maken welke partij zij kan en wil aanspreken voor vergoeding van de schade. In beginsel kan de verhuurder zowel de huurder als de Staat aanspreken. Over het algemeen zal het voor de verhuurder gemakkelijker zijn om de Staat aan te spreken aangezien deze partij in ieder geval verhaal biedt. Het maakt daarbij in beginsel niet uit dat het overheidsoptreden al dan niet rechtmatig is geweest. Als er sprake is van een aan de huurder toerekenbare tekortkoming, dan kan de Staat in beginsel de door haar aan de verhuurder betaalde schade verhalen op de huurder.
In deze blog zijn de mogelijkheden voor de verhuurder besproken om partijen aansprakelijk te stellen nadat er schade aan haar eigendom is ontstaan als gevolg van politieoptreden. Indien u vragen hebt naar aanleiding van deze blog, kunt u contact opnemen met onze specialisten van Team Huurrecht en Team Strafrecht, wij helpen u graag!
